Angiologia, chirurgia naczyniowa i wewnątrznaczyniowa to specjalność medyczno-chirurgiczna zajmująca się diagnostyką i leczeniem chorób układu krwionośnego, czyli rozległej sieci „rur”, których zadaniem jest doprowadzenie krwi, a wraz z nią tlenu i substancji odżywczych, do wszystkich komórek naszego organizmu i zwrócenie jej z powrotem do serca.
Tętnice przenoszą krew z serca do komórek w każdym zakątku naszego ciała, a żyły zawracają ją z powrotem do serca, gdzie rozpoczyna się nowy cykl. Nie możemy zapominać o naczyniach limfatycznych, których misja jest nieco inna, jednak nadal ściśle związana z układem tętniczym i żylnym.
Wszystkie te „rury” są żywymi strukturami i ich choroby mają bezpośredni wpływ na narząd, do którego doprowadzają krew, a nawet na cały organizm. Zawał mięśnia sercowego, zatorowość mózgowa i zakrzepowo-zatorowa choroba płuc to jedne z głównych przyczyn śmierci, a wszystkie one wynikają z problemów naczyniowych.
Najczęstszą chorobą układu żylnego jest żylaki nóg, które mogą być tylko niewielkim problemem natury estetycznej, lecz mogą także prowadzić do poważnych powikłań:
- zapalenia żył,
- zakrzepicy,
- owrzodzeń nóg,
- zatorowości płucnej itp.
których można uniknąć dzięki odpowiednio wczesnemu leczeniu.
Tętnice starzeją się szczególnie szybko, jeśli są narażone na działanie tzw. naczyniowych czynników ryzyka: palenie tytoniu, nadciśnienie tętnicze, cholesterol i cukrzyca (to jedynie najważniejsze, ale jest ich więcej) uszkadzają strukturę ściany tętnic, prowadząc do chyba najpoważniejszej choroby cywilizacyjnej: miażdżycy.
Zmiażdżycowane tętnice ulegają „zatkaniu”, powodując zwężenie lub niedrożność, a w konsekwencji brak dopływu krwi do narządów, które nawadniają (zawał mięśnia sercowego w sercu, udar mózgu i niedowład połowiczy w mózgu, niedokrwienie i zgorzel kończyn, które mogą prowadzić do utraty kończyn itp.) Mogą one jednak również ulegać stopniowemu rozszerzeniu, tworząc tętniaki, które rosną powoli i bezobjawowo, aż do momentu pęknięcia, powodując krwotok wewnętrzny, który zazwyczaj jest śmiertelny.
Kiedy i kto powinien mieć wykonywane okresowe badania angiologiczne?
Celem badania angiologicznego jest ocena krążenia tętniczego i żylnego. Badanie angiologiczne jest zwykle zalecane po wstępnej konsultacji kardiologicznej w celu ustalenia wszelkich wątpliwości lub podejrzeń dotyczących funkcji układu krążenia. Jest to podstawowe i niezwykle ważne narzędzie diagnostyczne w przypadku, gdy mamy do czynienia z tętniakiem, zatorem, miażdżycą, zakrzepicą, rozwarstwieniem aorty, itp.
Okresowe badania angiologiczne są z pewnością zalecane dla pacjentów z grupy ryzyka. Pacjenci z grupy ryzyka są definiowani jako wszyscy ci, którzy chorują na cukrzycę, miewają wysokie ciśnienie krwi, problemy z sercem, a także występują u nich żylaki lub wrzody. Pod lupą powinni być również wszyscy pacjenci, a więc mężczyźni i kobiety, powyżej 50 roku życia.
Zanim przystąpisz do badania
Badanie angiologiczne jest nieinwazyjne i nie wymaga podjęcia żadnych szczególnych kroków przygotowawczych. Tylko w przypadku konieczności wykonania badania echokolordopplerowskiego zaleca się unikanie diety bogatej w produkty przyspieszające przemianę materii w dniach poprzedzających badanie.
W dniu badania specjalista ocenia historię choroby pacjenta w celu wyodrębnienia głównych czynników ryzyka. A do tych należą w szczególności: złe nawyki żywieniowe, palenie tytoniu, alkoholizm, cukrzyca lub nadciśnienie tętnicze.
Przeprowadzanie badania
Następnie przeprowadza się badanie palpacyjne i osłuchowe miejsc szczególnie wrażliwych. Oceniane są również wszelkie żylaki, obrzęki i zjawiska naczyniowe. Instrumentem używanym w tej fazie badania jest fonendoskop.
Decydując się na badanie angiologiczne, powinniśmy być przygotowani na to, że być może lekarz specjalista zaleci nam inne, dodatkowe badania, które umożliwią lepsze postawienie trafnej diagnozy.
Przed lub po badaniu angiologicznym możemy zostać skierowani na:
- Echocolordoppler aorty brzusznej,
- Echokolordoppler żylny i tętniczy kończyn górnych lub dolnych,
- Echocolordoppler naczyń epiaortalnych.
Tam, gdzie liczy się profilaktyka
Dbałość o układ sercowo-naczyniowy jest niezbędna, aby uniknąć wystąpienia chorób serca i zapobiec zagrażającym życiu atakom serca, zawałom, itp. Po pięćdziesiątym roku życia lub w przypadku obecności innych poważnych chorób chronicznych, wskazane jest okresowe umawianie się na badania, które oferuje poradnia angiologiczna. Diagnoza we wczesnym stadium choroby może zapobiec jej postępowi.
Zapobieganie chorobom układu krążenia jest zatem niezbędne, aby uniknąć ujawnienia się zaburzeń krążenia wraz ze wszystkimi ich negatywnymi skutkami dla organizmu. Zapobiegać można zarówno poprzez ograniczenie pewnych niezdrowych nawyków życiowych, jak i poprzez regularne wizyty kontrolne u specjalisty.